Çocuğun hata yapma payı
Çocuklar genel ahlak kurallarını çiğnemedikçe hata yapmalarına göz yummak gerekir. Çünkü onlar hata yaptıkça tecrübe edinirler. Tecrübe, başarıya yürüyen bir insanın en güçlü hafızasıdır. Çocuk pratikte bir şeyler yaptıkça yapabileceği şeyleri keşfeder.
Çocuğun hata yapma payı
Eğer anne-baba, “Aman oğlum-kızım sen yapma, ben hallederim.” diyerek çocuklarının tecrübe kazanmasına izin vermezse; bu tarz gençler hayatlarının geri kalan kısmını birilerine muhtaç olarak geçirme eğilimine girerler.
Aşırı korumacı ve evlatkolik aile içindeki çocuk, kendini ve kendi kabiliyetlerini tanıyamaz, hata yapmaktan korkar.
Yanlış hareket ederek risk almadıkça da atacağı her adımda tereddüt ve kararsızlık yaşar.
Biz, sosyal hayata hazırlanamamış çocukları “anne-baba bağımlısı” diye nitelendirmiyoruz. Çünkü böyle biri, çocukluk döneminde anne-babasına bağımlı olsa da; yetişkinlik yıllarında okuldaki grup liderine, evlendiğinde de eşine bağımlılık riski taşır. Farklı kişilere yapışma ihtiyacı ise bir “davranış sapması”dır.
Halbuki anne-babaların çocuklarına olan bağımlılığı, sadece ve kesinlikle kendi çocukları içindir. Onların yerine başkasını kabul etmezler. Ebeveyn bağımlılığı tek bir nokta ve hedefe kilitlenirken, çocuklar o an çevrelerindeki en yakın “güçlü”ye yönelirler.
Bağımlı ebeveynin çocuğunu bekleyen birkaç tehlike:
- Bağımlı anne-baba, çocuğunun yapması gereken işleri de kendi yaptığı için oğlu-kızı hayata yeterince hazırlanamaz.
2. Çocuk aşırı sevgiden rahatsız olabilir, bu hali su- istimal edebilir ve sevgisizlik anında boşluğa düşebilir.
3. Çocuk bağımlısı anne-babalar çocuklarının kendi arzu ve isteklerine göre meslek seçmelerini ister. Çocuklarının istek, imkân ve kabiliyetlerini dikkate almazlar.
4. Bağımlı anne-baba çocuğunu evlendirse bile eşi tarafından ihmal edildiği ve gerekli değerin verilmediği endişesini taşır. Çocuğunun yeni hayatına da aşırı derecede müdahale eder.
5. Bağımlı anne-babanın çocuğu, yetişkin bile olsa her an hata yapacağı endişesini üzerinden atamaz. Bu hal, hem anne-babayı hem de çocuğu gergin bir bekleyişe iter.
Elbette sadece çocuklar olumsuz etkilenmez. Bağımlı anne-babanın hayatını da bekleyen birçok zorluk vardır. Mesela ölümle yaşanacak ayrılık gerçeğine hazır değildirler. Böyle bir anda ağır zihinsel travma geçirebilirler.
Bağımlı anne-baba, kendi huzur ve mutluluğunu çocuğuna endekslediği için mutluluk ve huzur duyulacak asıl kaynakları ihmal edip anı kaçırabilir. Ayrıca böyle ebeveynlerin karşılaşacağı en büyük risk, ruhsal boşluğa düşme tehlikesidir.
Bağımlılık kaos, bağlılık huzur getirir
Madem her anne-baba, potansiyel bir çocuk bağım¬lısıdır, o halde insanların hayatını altüst edebilecek bu risk kontrol altına alınmalıdır. Kontrol altına alınmış ebeveyn çocuk ilişkisine, “bağlılık” denir. Ki sağlıklı anne-babanın çocuğuyla îliskisî zaten böyle olmalıdır. Bağlılığın azalmasıyla “ilgisiz anne-baba”, bağlılığın çoğalmasıyla da “bağımlı anne-baba” oluşur.
Anne-babalar çocuklarına karsı bağımlı olma riski taşısalar da çocukların bağımlılık potansiyeli ebeveynlere göre her zaman daha düşüktür.