Çocukların vazgeçemediği oyuncaklar çocuk kişiliğini önemli ölçüde etkiliyor. Oyuncaklar, çocukları oyalayan değil, aynı zamanda zihinsel fonksiyonlarını geliştiren önemli bir araç. Bu sebeple ailelerin, sadece çocuklarını mutlu edebilmek için gelişi güzel oyuncak seçimi yapmamaları gerekiyor.
Oyuncaklar sayesinde çocukların oyunları zenginleşiyor ve fiziksel kabiliyetleri artarak hayal dünyaları gelişiyor. Çocukların hem duygusal hem de zihinsel durumlarını ve gelişimlerini önemli derecede etkileyen oyuncakları, Avcılar Hospital Çocuk Psikoloji Bölümü’nden Psikolog Öznur Özkoca anlattı.
Oyuncakların çocukların duygusal, ruhsal ve fiziksel gelişiminde ciddi etkileri vardır. Çocukların fiziksel ve motor gelişimi; ulaşma, emekleme, tırmanma ve denge-de durmayı öğrenmeleriyle gelişir. İnce motor gelişimi, küçük oyuncaklar ile gelişmektedir. İnce motor gelişimi küçük kasların (eldeki, ayaktaki, bilekteki kaslar vb…) koordinasyonunu içerir. İnce motor becerileri ellerdeki kasların kullanımını ve dikkat için de göz kaslarının kullanımını gerektirir. Bunlara örnek olarak; aktivite masaları, yürüteçler, bloklar, legolar, atma ve çekme gerektiren motor gelişimini destekleyen oyuncakları sayabiliriz. Çocuk, yaşamının ilk senesinde hareketlerini daha koordineli hale getirerek, basit birtakım hareketleri sonucunda neler yapabileceğinin farkına varmaktadır.
Duygusal gelişime etki eden oyuncaklar sayesinde çocuklar;
arzularını, istediklerini ortaya koyabilir,
korkuları ile kötü deneyimleri öğrenir ve üstesinden gelebilirler.
Oyunla birlikte, çocuğun çevresine olan farkındalığı artar.
Çocuk kurallara uymayı, beklemeyi, paylaşmayı, mücadele etmeyi, risk almayı, yani ötekilerle sosyal anlamda ilişki kurmayı deneyimler.
Bunlar aynı zamanda kültürel deneyimlerde olmaktadır. Oyun; iklimden, cinsiyetten, kültürden ve yaşanılan çağdan etkilenir.
Çocuk, oyun oynarken kendisini güvende hissettiğinde duygusal gelişimine olumlu olarak katkı sağlar.
Ayrıca, çocuğun oyunlarına ebeveynleri de dahil olduğunda çocuk ve ebeveyn arasında güçlü bir bağ oluşur.
Öncelikle seçilecek oyuncağın çocuğun yaşına ve gelişim seviyesine uygun olması gerekir. Yaşı ve cinsiyeti ne olursa olsun her çocuk oyunla ve oyuncakla büyümelidir. Ancak doğru oyuncak seçimi ciddi bir önem taşır. Bu nedenle ailelerin, çocuğun gelişimini destekleyecek oyuncaklar seçmesi oldukça önemlidir. Ancak zaman zaman aileler yanlış oyuncak tercihlerinde de bulunmaktadır.
Örneğin elektronik oyuncaklar bu tip oyuncaklardır. Genellikle, çocuğun tek başına oynamasına imkan verdiği için hem sosyalleşmesi açısından sıkıntılara yol açar hem de çocuğu kısıtlı bir mekanda hapseder.
Bu tür oyuncaklar çocuğun üretkenliğini köreltir ve sosyal açıdan geri çekilen bir birey olarak büyümesine yol açar.
Savaş oyunları ve silahlar da çocuğun çevresine ve ailesine karşı saldırgan bir tutum sergilemesine ve geliştirmesine yol açar. Savaş oyunları, çocuğun sosyal hayata uyum konusunda sorunlar yaşamasına ve anti sosyal yani toplum kurallarına karşı gelen hareketler sergilemesine neden olur. Bir canlıyı yok etmek üzere kurulmuş savaş oyunları bir süre sonra çocukta bunun normal bir şey olduğu duygusunun yerleşmesine kadar varabilen olumsuzluklara sebep olur.
