Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, kuralları ve hayalleri olan evlerde iyi çocukların yetiştiğini dile getirerek, sahte dünyadan korunmak için ailede kaliteli beraberlik ve güven ilişkisinin önemli olduğunun da altını çizdi.
Teknolojinin doğru kullanıldığında aile için tehdit değil fırsat olduğunu ifade eden Prof. Dr. Nevzat Tarhan, teknolojiyi kötücül kişilerin yönlendirmesinden kurtarmak için kendi değerlerimiz ile yeniden inşa etmemiz gerektiğini vurguladı.
Tarhan, “Dijital çağ bizim için sosyal hareketliliğin, ekonomik hareketliliğin, parasal hareketliliğin ve en önemlisi bilgi hareketliliğinin çok değişik bir yolla ortaya çıktığı bir çağ oldu. Hatta aynı evde anne baba ve çocuklarda Whatsapp uygulaması üzerinden konuşuyorlar. Bunlar hayatı kolaylaştırdı ama hayatı kolaylaştırırken insanlığımızı kaybetmememiz lazım.” dedi.
Çocukları bağımlılıktan korumak için sıcak aile ortamını sağlamak gerektiğini aktaran Tarhan, kuralları ve hayalleri olan evlerde iyi çocuklar yetiştiğinin altını çizerek şöyle söyledi:
“Kişi, kontrol duygusunu kaybettiği zaman bağımlılık başladı demektir. Kendi, günlük yaşantı tarzını değiştirecek bir kontrol duygusunu kaybettiyse bağımlılık başlamıştır. Bu hangi ailelerde, hangi kişilerde oluyor? Çoğu mutsuz kişiler, zayıf ailelerde oluyor. Kötü arkadaş, aile bağları zayıf, sohbet yok, muhabbet yok, ev sıcak aile ortamı değil, çocuk eve gelirken seve seve gelmiyor, eş eve gelirken seve seve gelmiyor, hatta eve geldiği zaman sanki mahkemeye geliyor gibi hep sorgulanıyor, yargılanıyor. Böyle bir ortamda çocuk elinde haz nesnesi arıyor. O haz nesnesi nedir?
Günümüzde teknoloji ve diğer etkenler. Onun için ekrana ‘evin açık kapısı’ diyoruz. Bakıyorsunuz kişi ekran bağımlılığı başlıyor. Eğer aile bağları iyiyse, sıcak bir ortam varsa, evde sohbet paylaşım varsa çocuk bağımlı olmuyor; normal seviyede kullanıyor, ailede ekran olmadan da yaşanabileceğini görüyor. Evde sıcak ortamı sağladıktan sonra bağımlı olurlar mı diye korkmayalım. Çocuklarımızla nitelikli bir ilişki, korku itaati değil gönüllü itaat dediğimiz bir ilişki ortaya çıkarsa, evde sıcak bir atmosfer ortaya çıkarsa çocuk kolay kolay kötüyü tercih etmiyor. Bir iki denese bile doğruyu seçiyor, ama bunun için ev kurallı ortam olacak. Kuralları ve hayalleri olan evlerde iyi çocuklar yetişiyor.”
Çocuk eğitiminde rol model olmanın önemine değinen Tarhan, kaliteli beraberlik ve güven ilişkisi ile büyütülen çocukların doğru ile yanlışı ayırabildiğini ifade etti. Tarhan; “Çok dehşetli bir asırdayız gerçekten. Hakikate götüren bir iki tane sebep var: Samimiyetimiz ve iyi niyetimiz. Çocuklarla bu şekilde iletişim kurarak, anladığı dili bulmak gerekiyor. Bunu bulursak bağımlılık bizim için tehdit olmaktan çıkar. Ama bunu 10 yaşına kadar çocuğa verebilirsin, 10 yaşından sonra zor. 10 yaşından sonra çocuk artık daha çok toplumun etkisi altına giriyor, 10 yaşına kadar çocukla güven ilişkisini kurmak gerekiyor.
Güven ilişkisini kurarsan çocuk ya annem-babam ya bu sahte dünya dediği zaman, sahte dünyayı elinin tersiyle itebilir. Sahte dünyayı elinin tersiyle itebilmesi için bizim çocukla kaliteli bir beraberlik, kaliteli bir güven ilişkisi kurmamız gerekir. Öyle bir çağdayız ki birinci sorumluluğumuz anne baba olarak rol model miyiz, örnek olabiliyor muyuz ona bakacağız. İbn – i Haldun der ki; ‘Çocuğunuzu eğitmek için özel bir çabaya gerek yok, siz nasılsanız çocuğunuz öyle olur.’ diyor. Çocuk söz diliyle değil davranış diliyle ilgileniyor.
Anlatılanlar değil, yapılanlar çocuğun gelişen ruhuna yerleşiyor ve o gelişen ruhunda tohum şeklinde büyüyor. Fakat çocukları sadece anne babalar büyütmüyor. Çocuk üç şeyi örnek alıyor; Annesini, babasını bir de anne babasının ilişkisini. Bu üç örneklik güzel olursa çocuk kişiliğinin gelişiminde yüzde 60 – 70 avantajlı hale geliyor. Her şeyden çocukları fanus içerisinde, sera çiçeği gibi büyütmeyelim. Hayat içerisindeki gerçekleri görsünler. Bu nedenle önce bizim anne baba olarak iyi örnek olmamız ve davranış dili ile hal dili ile doğruları anlatabilmemiz gerekiyor.” dedi.
Çocuk eğitiminde vaaz ve nasihatin değil, yol arkadaşlığının çok daha etkili olduğunu belirten Tarhan, çocuk erkil toplumsal yapının ‘bencil’ bireyler ortaya çıkardığını aktardı. Tarhan; “Çocuğumuza iyi ve güzel şeyleri anlatmak için her olayı fırsata çevirmek lazım. Bir sabah kahvaltısını konferansa, bir vaaza çevirmek yerine onunla böyle hayat yolunda bir yol arkadaşı gibi olmamız lazım. Biz çocuğumuza karşı, çocuğumuzu yönetmeye çalışıyoruz. Çocuğumuzun yerine geçip kaptan gibi olmaya çalışıyoruz halbuki kılavuz kaptan gibi olmamız lazım. Dümende çocuk olacak ama biz ona şunu yaparsan böyle olur bunu yaparsan böyle olur diye kılavuzluk yapmak durumundayız. Bunu yaptığımız zaman hayatı öğrenir.
Hayatta yol arkadaşı olabilmek önemli. Onun yerine geçip gemisini yönetmeye çalıştığın zaman tembelliğe ve kolaycılığa alışır. Emek vermeden, yorulmadan elde etmeye çalışır. Ahir zaman alametlerinden birisi de Hadisi Şerifte var onunla ‘Ahir zamanda çocuklar evin efendisi olacak’ diyor. Şu anda anaerkil değil ataerkil de değil çocukerkil aileler çoğaldı. Evin lideri çocuk olmuş yani onun etrafında dönüyor. Evin küçük hükümdarı olmuş. Böyle durumlarda çocuk büyüdüğü zaman bencil oluyor. Namazında, abdestinde çocuk ama son derece bencil. Bencil kimselerde realite körlüğü oluyor, kendine hep özel ilgi, takdir, övgü ve onay bekliyor. Olmadığı zaman da uzaklaşıyor.” ifadelerini kaydetti.
Kaynak: ÜHA
