Tüm dünyada özellikle pandemi sürecinde ve sonrasında yaşanan belirsizlikler ve ekonomik kaygılar, ruhsal rahatsızlıkların artması ile sonuçlandı. Aile yapısını da olumsuz etkileyen Covid pandemisi ile son 10 yılda ruhsal rahatsızlıklarda %13 artış yaşandı.
Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mesut Yıldız ruh sağlığı sorunlarının artması ile ilgili “Bu durum hastanelerimize de başvuru sayısında artış olarak yansıdı. Özellikle pandemi sürecinde ruhsal zorluk yaşayan kişilerin kapanma nedeniyle ruhsal yardım alabilecekleri yer sayısının da sınırlı olması, ruh sağlığını ayrıca olumsuz etkiledi” dedi.
Pandemi ve akabinde kapanma sonucu, tüm kurumlar gibi aile kurumunda da olumsuz sonuçlar gözlemlendi. Kapanma sürecinin aile ilişkilerini nasıl etkilediğinden bahseden Doç. Dr. Mesut Yıldız, “Pandemi döneminde evde geçirilen zaman arttı. Bu da evde kadınların üzerindeki yükün artmasına, ev içi sorumluluklarla ilgili tartışmalara yol açtı. Sosyal ve ekonomik zorluklar, kısıtlanma, sevdiklerinin hastalanması ve vefatlar bireylerde kaygı ve stresin artmasına neden oldu. Bireylerin ruhsal durumları da kaçınılmaz olarak aile dinamiklerini etkiledi. Bazı hanelerde aile içi şiddetin arttığı görüldü” ifadelerini kullandı.
Koronavirüs sonrası en sık görülen psikolojik sorunlardan bahseden Yıldız, “Başta anksiyete-kaygı bozukluğu rahatsızlıkları ve depresyon olmak üzere panik, paranoya, uyku problemleri, kendine zarar verici davranışlar/intiharlar, obsesif-kompülsif rahatsızlık ve alkol-madde kullanım bozukluklarının sıklığında artış görüldüğü bilinmektedir” dedi.
Kaygı bozukluğu insana birkaç farklı şekilde yansıyabilir: Duygusal, düşünsel ve bedensel olarak. Duygusal olarak kişi huzursuz, endişeli, korku içinde veya çaresiz hissedebilir. Düşünsel olarak kişinin zihnine daha çok gelecekle ilgili kaygılı düşünceler gelebilir, dikkati/konsantrasyonu bozulabilir, zaman zaman gerçek hayatla bağı kopuyor gibi hissedebilir. Bazen de kişinin aklına panik benzeri “öleceğim, delireceğim” gibi düşünceler gelebilir. Bedensel olarak da kas ağrıları, baş ağrısı, diş sıkma, göğüste sıkışma ve yanma, çarpıntı ve nefes darlığı şikayetleri olabilir.
