Çocuklarda uyku düzeni ve uyku bozuklarını giderme yolları
Uyku, çocukluk ve yetişkinlikte önemli fizyolojik ihtiyaçlardandır. Uykusuz kaldığımız günleri hatırlayalım. Kendimizi verimsiz, mutsuz, halsiz ve hasta gibi hissederiz. Yaptığımız birçok işte başarısız oluruz. Uykusuzluk uzun sürerse bedenimizde sağlık sorunları başlar. Vücudumuzun çalışma sisteminde uyku düzeni de önemlidir. Uyku, beslenme, temizlik ve hareket ihtiyaçlarından birisi aksarsa sistemde bozulmalar görülür.
Çocuklarda uyku düzeni ve uyku bozuklarını giderme yolları
Yaşamın üçte birinin uykuda geçtiği biliniyor. Uyku, sinir sisteminin yenilendiği bir dinlenme dönemi olarak düşünülmeli. Bu dönem boyunca, gün içinde öğrenilenler tasniflenip depolanır ve beyin bir sonraki güne hazırlanır.
Yetişkin bir insanın günlük uyku gereksinimi yedi sekiz saat kadardır. Ancak bu süre kişilere göre önemli değişiklikler gösterir. Kimileri günde üç saat uykuyla sağlıklı ve zinde bir yaşam sürdürebilirken, bazılarıysa günde sekiz dokuz saat uyudukları halde kendilerini dinlenmiş hissedemiyor olabilir. Bazı araştırmacılara göre, sıkıntılı ve karamsar kişilerin çok uyuduğu belirlenmiştir. İyimser ve canlı kişilerinse uykuya daha az gereksinim duydukları saptanmıştır. Az ya da çok herkesin uykuya gereksinimi vardır. Uyumadan sağlıklı bir yaşam sürdürmek olanaklı değil. Laboratuarlar da yapılan çalışmalar uzun süre uykusuz bırakılan kişilerde önemli ruhsal ve bedensel sorunların ortaya çıktığını gösterir. Altmış saat uykusuz kalan kişilerde boyun kaslarında güçsüzlük ve ellerde titreme görülerek, sendelemeye ve sallanmaya başlamış; Doksan saati aşan uykusuzluk durumundaysa kişinin gözüne hayaller görünmeye başlamış, içinde bulunduğu zamanı ve nerede olduğunu bilemez hale gelmiştir. Bu belirtiler bir iki gün uyumakla geçmiş. Vücut sisteminde meydana gelen bozukluk ve aksaklıklar doğal olarak kişinin yaşamını ciddi biçimde etkilemektedir. Dolayısıyla, uyku bozuklukları ve bunların tedavileri son yıllarda üzerinde en çok araştırma yapılan alanlardan birisi olmuştur.
Bebeklik döneminde uykunun düzenli ve yeterli oluşu, gelişimsel açıdan önemlidir. Büyüme hormonunun uyku sırasında salgılandığı bilinmektedir. Bebeğin sağlıklı büyümesi için düzenli bir uyku alışkanlığının da olması gerekmektedir.
Yeni doğan bebekle birlikte anne baba için de uykusuz geceler başlar. İlk aylarda bebekler, gece ve gündüzü ayırt etmezler. Bazen bütün günü uyuyarak, geceyi ise uyanıp ağlayarak geçirirler. Zaman içerisinde gece uykusu daha uzun süreli olmaya, gündüz uykusu ise azalmaya başlayacaktır.
Uyku gereksinimi yaş ilerledikçe azalmaktadır. Yeni doğan bir bebeğin uyku gereksinimi yaklaşık 16,5 saatken 3 aylık olduğunda 15 saat, 9 aylık olduğunda 14 saat, 18 aylık olduğunda 13,5 saat, 3 yaşına geldiğinde 12 saate inmektedir. Ayrıca bebeklerin 3 yaşına gelene kadar gece uyku ihtiyaçları olduğu gibi gündüz uykusuna gereksinimleri de vardır. Yine yaş büyüdükçe gece uykusu artarken gündüz uykuları azalmaktadır. 9 ayın altındaki bebeklerin uyku ritimlerinin beyin dalgalarının ölçülmesi yöntemiyle incelendiğinde uykularının çok derin olmadığı 50-60 dakikada bir uykularının hafiflediği ve kısa süreli uyanabildikleri saptanmıştır. Sağlıklı normal bir bebek, 1 haftalıkken toplam olarak 16,5 saat uyur. Toplam uyku gereksiniminin 8,5 saati gece uykusu iken geri kalan 8 saati de günde 4 kez olmak üzere gündüz uykusudur.