Çocuk odaklı güvenli internet
Her ne kadar günümüzde internet çocuklara yönelik zararlı içerikler barındırsa da internetin beraberinde getirdiği birtakım faydalar mevcuttur. Özellikle pandemi gibi belli kısıtlamalar barındıran süreçlerde çocukların gelişimini desteklemede katkı sağlayabilmektedir. Kişinin eğitime erişimindeki açıklar bu sayede azaltılabilmektedir. İnternet kullanımda aşırılık veyahut hiç kullanılmaması olumsuz etkilere, ılımlı seviyede kullanım ise olumlu etkilere neden olur. “Unicef 2017 Dünya Çocuklarının Durumu” raporuna göre aile ve çevresiyle güçlü ilişkileri olan çocukların interneti ilişkilerini güçlendirmek için kullandıkları, evde birtakım zorlu ortamları olan çocukların ise dijital deneyimleri olumsuz yöne doğru daha çok eğrilmektedir.
Çocuk odaklı güvenli internet
İnternet, çocukların akranlarıyla sürekli temas kurmalarını sağlayarak sosyal iletişim kurma ve devam ettirmelerine olanak tanımaktadır. Bununla beraber çocukların serbest zamanlarını değerlendirmelerinde; oyunlar, videolar ve sosyal medya platformları yeni düzeni oluşturmaktadır. Bu yeni düzende ise özellikle ebeveynlerin ve eğitmenlerin genel manada çocukların aşırı ekran maruziyetleri ve dijital teknolojileri kullanımında birtakım endişelerinin olduğu görülmüştür. Unutulmamalıdır ki sosyal yaşamlarında güçlükler yaşayan çocuklar gündelik hayatta elde edemedikleri sosyal desteğe kimi zaman sanal ortamlarda ulaşabilmektedirler. Fakat sıkça karşılaşılan tehditler ve yoğun etkileşiminin zararları mevcuttur.
Bu sebeple yalnızca çocukların ekran başında geçirdikleri süreye odaklanmaktan ziyade sanal ortamların güvenirliliği, içerikleri, kullanımda odaklandıkları platformlar ve sebeplerine dikkat edilmelidir. Sonuç olarak faydalı/zararlı kullanımdaki ayrımın yapılırken çocuğun yaşı, gelişim özellikleri, aile ortamı, sosyal çevresi, kullanım alışkanlıkları ve diğer faktörler gözetilerek yapılmalıdır. Yapılacak politika ve çalışmalar bu kıstaslar çerçevesinde şekillenmeli ve çocukları internet kullanıma yönlendirmenin bağımlılığı arttırabileceği gerçeği de unutulmamalıdır (Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 2017).
Öneriler:
Çocukların internet kullanımlarında ailelerin yeterli bilgiye sahip olmadıkları ve bu hususa ilişkin rehberlik edici erişebilir bilgiye ulaşamadıkları görülmüştür. İlk etapta uzmanlar tarafından aileleri bilinçlendirici çalışmaların yapılarak mevcut birtakım olumsuzluklardan çocukların korunması sağlanmalıdır. Diğer bir yandan ise dijital oyunlar ve internetin olumlu etkilerinden daha fazla yararlanılabilmesi adına ailelerin bilinçli teknoloji ve internet kullanımının (dijital okuryazarlık) arttırılması gerekmektedir. Bununla beraber aile içi iletişimin güçlendirilmesine yönelik yapılacak destekleyici çalışmalar hem internet bağımlılığı azaltmada hem de çocuğun sanal ortamlarda karşılaşabileceği olası mağduriyetlerden korunmasında önemli bir rol oynayacaktır (Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, 2017).
- Yaş gruplarına uygun çocuklara yönelik dijital tehlikelere farkındalık eğitimleri verilmesi.
- Bilişim suçlarıyla mücadelede kanun kapsamında birtakım yasal düzenleme ve mevzuatların oluşturulması.
- Kamu spotları, kısa filmler, yazılı ve görsel materyaller hazırlanması.
- Çocukların sağlıklı gelişimini destekleyen oyun tasarımlarının arttırılması ve desteklenmesi.
- İlgili kurum ve kuruluşlar tarafından çocuğun gelişimine etki edecek içeriklerin denetlenmesi, caydırıcı hukuki yaptırımların uygulanması.
- Faydalı ve bilinçli kullanıma yönelik alanda bulunan akademik/bilimsel boşlukların doldurulması ve bu çalışmaların desteklenmesi.
- Bilinçli kullanım ve dijital tehlikelerle mücadeleye ilişkin kurum ve kuruluşlar oluşturulması, mevcut kurumların yaygınlaştırılması.
- Dijital platformlar üzerinden pedofili ile mücadelede uluslararası ve ulusal çalışmaların koordineli yürütülmesi.
- Dijital istismar kapsamında bilinçlendirici faaliyetler ve hukuksal düzenleme.
- Dijital platformların tümünde kaliteli içeriklere ulaşımda uygun maliyet ve fırsat eşitliği.
- Çocuklara yönelik uygun içerik üretiminde çocukların teşvik edilmesi.
- Bağlantı olanakları ve dijital içeriklere hayatın her alanında kısıtlama olmadan erişim sağlanması.
- Devlet destekli güvenli internet ortamı ve çocuk içeriklerinin oluşturulması.
- Devlet denetimli kurum ve kuruluşların yalnızca çocuklara hitap eden uygulamalar geliştirmesi.