Ailede mahremiyet, kapı eşiğinin içi ve dışı

26.06.2022
A+
A-
Ailede mahremiyet, kapı eşiğinin içi ve dışı

Eşik saygıyı ifade etmektedir. Eşik, hürmet alanıdır. Öyle rastgele aşılmaz.

Ailede mahremiyet, kapı eşiğinin içi ve dışı

Durup düşünme mekânıdır. Eşiğin öte tarafı bir mahrem alandır. Zira eşik mekânlar arası değişimi ifade eder. Eğer değişim yoksa bir eşikten bahsetmiyor olacağız. Dolayısıyla eşik, bir kapı ve sınır hattından çok daha fazla manayı içkindir (2018: 42). Fakat modern dünyada eşiğin bu boyutunun unutulduğunu söyleyebiliriz. Mekânların kitlesel bir biçimde tüketilmesinden eşik de nasibini almıştır. Modern dünyada eşik ve atıfta bulunduğu hürmet ortadan kalkmıştır. Artık bu bölge “destursuz” aşılmaktadır. Geleneksel yaşamlara baktığımızda en samimi iki insan olarak nitelendirebileceğimiz eşler arasında bile eşik, izin alınan, destur istenen yerdir. Bu, aslında insana mekâna gösterilen saygının ötesinde insana gösterilen saygının da bir temsilidir. Bununla birlikte mekânların tüketilmesi eşiklerin ortadan kalkmasıyla doğrudan ilintilidir. Sadece ifşaya yönelik bir amaca ulaşmaya çalışan bir turist, eşikleri önemsemez. Teşhir toplumu (Can, 2018), eşiklerin ardını, mahrem olanı gösteri malzemesine çevirmiştir.

Eşiklerin Sosyolojik ve Kültürel Boyutları: Toplumsal İlişkilerde Geçişkenlik

Mekânlar, özellikle modern insanlar için önemli yerlerdir. Klasik sosyolojide pek yer verilmeyen mekân konusu özellikle gündelik hayat sosyolojisinin popüler hale gelmesiyle birlikte çağdaş sosyolojinin ana temaları arasında yer almıştır. Mekânlar artık sadece yerler değil birçok imge ve simgeyi beraberinde taşıyan, hatta kimliği olan ve kimlik veren yerlerdir. Bu bağlamda eşik, gündelik hayatımızın önemli mekânlarındandır. Eşik, özel ve kamusal alanın ayrılmasında ve kamusal alandanözel alan geçişinde önemli bir geçiş bölgesidir. Aynı zamanda eşik bir karşılaşma mekânıdır. Çoğu zaman yabancıyla ilk etkileşim içine girdiğimizi bölgedir. Misafiri orada karşılar, oradan uğurlarız. Eşiğin güvenlik noktası olduğu durumlar da söz konusudur. Burada eşik, dış tehditlerden korunma sınırıdır. Kültürümüzde, inanç dünyamızda, dilimizde, edebiyatımızda, sanatımızda önemli bir simge ve imge olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle şiirlerimizde ve türkülerimizde sık rastladığımız bir imgedir. Eşik, inanç boyutunda olumsuz bir imgeye denk gelirken, tasavvufta kutsal bir aşana işaret etmektedir. Eşik, bilimsel alanlarda bir terim olarak karşımıza çıkmaktadır. Eşik, fiziksel anlamları dışında duygusal ve zihinsel düzlemde de önemli manaları içkindir.

Eşikler, insan ilişkilerinin önemli bir alanını oluşturmaktadır. Bu yüzden toplumsal kurumlarımızın birçoğunda önemli bir fiziksel olgu, bir imge ve simge olarak karşımıza çıkmaktadır. Eşikler önemlidir. İnsan ilişkilerinin dizaynında önemli sınır boylarıdır. Fakat bu eşikler aşılamaz olarak inşa edilmezler. Toplumsal ilişkilerin sürdürülmesi, eşiklerin geçişkenliği ile mümkündür. Eşiklerin bilincinde olmak davranışlarımızın da düzenlemesine yardımcı olmaktadır. Özellikle eşiklerin ortadan kaldırılmaya çalışıldığı günümüz dünyasında eşiklerin ne kadar önemli olduğunu biraz daha anlamaktayız.

Bir Yorum Yazın

Ziyaretçi Yorumları - 0 Yorum

Henüz yorum yapılmamış.